URL: http://hocvientoaan.edu.vn/portal/page/portal/hvta/27676686/27677461?pers_id=28346379&item_id=141244492&p_details=1 |
Thừa phát lại – một nghề mới trong xã hội hiện nay |
01/02/2016-02:07:00 PM |
Thành công bước đầu của việc thí điểm Thừa phát lại
Thực hiện chủ trương xã hội hóa mạnh mẽ hoạt động bổ trợ tư pháp và nhiệm vụ
hoàn thiện các chế định bổ trợ tư pháp đã được đề ra tại Nghị quyết số 49-NQ/TW
ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách Tư pháp đến năm 2020,
ngày 14/11/2008 Quốc hội ban hành Nghị quyết số 24/2008/QH12 về thi hành Luật
Thi hành án dân sự đã quy định: “Để triển khai thực hiện chủ trương xã hội hóa
một số công việc có liên quan đến thi hành án dân sự, giao Chính phủ quy định và
tổ chức thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại (thừa hành viên) tại một số
địa phương.
Tên gọi "thừa phát lại" là một thuật ngữ có gốc Hán - Việt và có tính lịch sử,
nó được tồn tại ở miền Nam Việt Nam
trong thời kỳ trước năm 1975. Tên "thừa phát lại" đã đi vào tiềm thức của người
dân phía Nam.
Ngoài ra “Thừa phát lại còn được gọi dưới một số tên gọi khác như “thừa hành
viên”, hay ở các tỉnh phía Bắc cũng có thời kỳ gọi là "mõ tòa".
Theo quy định tại Điều 2 Nghị định số 61/2009/NĐ-CP[1]
và Nghị định số 135/2013/NĐ-CP[2]
thì Thừa phát lại được hiểu là người được Nhà nước bổ nhiệm để làm các công việc
về thi hành án dân sự, tống đạt giấy tờ, lập vi bằng và các công việc khác theo
quy định của pháp luật. Theo đó, Thừa phát lại
thực hiện 4 công việc chính như sau: Tống đạt văn bản, giấy tờ của các cơ quan
Thi hành án dân sự và Tòa án; Lập vi bằng; Xác minh điều kiện thi hành án và
Trực tiếp tổ chức thi hành án dân sự.
Từ những kết quả đáng khích lệ mà các Văn phòng Thừa phát lại tại Thành phố Hồ
Chí Minh đã đạt được qua 3 năm triển khai thí điểm, góp phần giảm tải công việc
cho các cơ quan Thi hành án dân sự và Tòa án thông qua các hoạt động tống đạt
văn bản, giấy tờ của các cơ quan; Xác minh điều kiện Thi hành án dân sự và trực
tiếp tổ chức thi hành án dân sự.
Ngày 23/11/2012 Quốc hội ban hành Nghị quyết số 36/2012/QH13 về tiếp tục thực
hiện thí điểm chế định Thừa phát lại, theo đó
chế định Thừa phát lại được tổ
chức thí điểm tại 13 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương[3].
Qua kết quả tổng kết của Bộ, ngành, địa phương về thí điểm Thừa phát lại theo
Nghị quyết số 36/2012/QH13 đều cho thấy, Thừa phát lại đã trở thành một nghề,
một chế định bổ trợ tư pháp mới, bổ trợ cho hoạt động của các cơ quan tư pháp
hiện nay, được người dân và xã hội đón nhận, từng bước khẳng định vị trí, vai
trò của mình trong đời sống xã hội, trong hoạt động bổ trợ tư pháp; chủ trương
của Đảng, của Nhà nước về thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại là đúng đắn,
từ đó, Quốc hội đã giao chính phủ khẩn trương ban hành Luật Thừa phát lại.
Thừa phát lại. một nghề mới trong xã hội hiện nay?
Trong số 4 chức năng chính của Thừa phát được thực hiện theo quy định của phát
luật hiện nay thì chức năng lập vi bằng đang là xu thế được người dân, tổ chức,
cơ quan đón nhận mạnh mẽ nhất[4].
Theo quy định, Thừa phát lại được lập vi bằng các sự kiện, hành vi theo yêu cầu
của đương sự, trừ các trường hợp pháp luật quy định Thừa phát lại không được
làm; vi phạm bí mật đời tư theo quy định tại Điều 38 của Bộ luật dân sự; các
trường hợp thuộc thẩm quyền công chứng của tổ chức hành nghề công chứng hoặc
thuộc thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân các cấp và các trường hợp khác
theo quy định của pháp luật. Các vi bằng do Thừa phát lại lập trong thời gian
qua là rất đa dạng, nhưng tập trung nhiều vào các sự kiện, hành vi liên quan đến
tài sản (bất động sản), hàng hóa. Qua đó giúp
cho người dân sử dụng vi bằng đó để chủ động làm chứng cứ bảo vệ các quyền và
lợi ích hợp pháp của mình. Như vậy, chỉ với một chức năng này thôi của thừa phát
lại, Thừa phát lại đã xác lập được một kênh mới trong việc tạo lập chứng cứ, vừa
giúp cho người dân vừa làm phong phú nguồn chứng cứ cho tòa án, cho cơ quan nhà
nước khi xem xét các vụ việc có tranh chấp. Như thế cũng tăng sự chủ động, giúp
cho người dân chủ động bảo vệ quyền lợi của mình.
Chức năng tống đạt, văn bản và giấy tờ có liên quan của Thừa phát lại cũng hứa
hẹn đem lại nhiều hiệu quả trong tương lai. Hiện nay, pháp luật chưa quy định
các Văn phòng thừa phát lại được tống đạt văn bản của một số cơ quan tố tụng và
cơ quan nhà nước khác như: Viện kiểm sát, Cơ quan điều tra, Thanh tra... Tuy
nhiên trong xu thế nhu cầu từ phía người dân, doanh nghiệp và thậm chí từ các cơ
quan hành chính trong việc tống đạt các văn bản, thông báo mang tính chất dân
sự, tính chất hành chính (thông báo của cơ quan nhà nước trong việc thu hồi đất,
đền bù giải tỏa…) thì khi pháp luật mở rộng phạm vi, đối tượng các cơ quan được
phép ủy quyền cho Thừa phát lại tống đạt văn bản thì sẽ vừa góp phần giảm đáng
kể khối lượng công việc cho các cơ quan trên, góp phần không nhỏ vào sự giảm tải
biên chế, giảm chi ngân sách Nhà nước và tinh giảm bộ máy nhà nước.
Trong bối cảnh thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về hoàn thiện công tác
cải cách tư pháp, cải cách hành chính thì việc ra đời tổ chức Thừa phát lại là
hoàn toàn phù hợp và đúng đắn. Thừa phát lại tạo ra một nghề mới trong thị
trường dịch vụ pháp lý,
từng bước khẳng định vị trí, vai trò của mình trong đời sống xã hội và trong
hoạt động bổ trợ tư pháp.
[1]
Nghị định số 61/2009/NĐ-CP ngày
24 tháng 7 năm 2009 quy định
Về tổ chức và hoạt động
của Thừa phát lại thực hiện thí điểm tại thành phố Hồ Chí Minh.
[2]
Nghị định số 135/2013/NĐ-CP ngày 18 tháng 10 năm 2013 quy định về
sửa đổi, bổ sung tên gọi
và một số điều của nghị định số 61/2009/NĐ-CP ngày
24 tháng 7 năm 2009 của chính phủ về tổ chức và hoạt động của thừa phát
lại thực hiện thí điểm tại thành phố Hồ Chí Minh
[3]
Bao gồm các tỉnh/thành phố:
Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Thanh
Hóa, Nghệ An, Bình Định, Bình
Dương, Đồng Nai, Tiền Giang, An Giang, Vĩnh Long.
[4]
Tính
đến hết ngày 31/7/2015,
các Văn phòng Thừa phát lại đã lập
theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức và đăng ký tại Sở Tư pháp
39.027 vi bằng, thu 52 tỷ 770 triệu 995 nghìn đồng. Trong đó, tại Thành
phố Hồ Chí Minh, các Văn phòng đã lập
33.840 vi bằng, thu được 41 tỷ
498 triệu 749 ngàn đồng. |
Ban Phạm |
In Trang | Đóng cửa sổ |