Điểm mới tại đề án cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân của Bộ GD&ĐT gửi Chính phủ
Ngoài việc thiết kế theo hướng đ
Ngoài việc thiết kế theo hướng đơn giản hóa các luồng di chuyển của người học
trong hệ thống; còn tạo điều kiện cho người học có thể dễ dàng chuyển đổi (cần
hoặc không cần điều kiện bổ sung) giữa chương trình, trình độ đào tạo; người dân
có cơ hội tích luỹ kiến thức và học tập suốt đời.
Đảm bảo tính tương thích với các hệ phân loại giáo dục chung của quốc tế và đảm
bảo tính so sánh được của các trình độ, các loại văn bằng.
Theo tờ trình, giáo dục cơ bản là 9 năm thống nhất cho mọi địa bàn, mọi nhóm đối
tượng; THPT là 3 năm, học sinh có thể lựa chọn 3 luồng chính là định hướng chung
(có tính hàn lâm/ khoa học như hiện nay), định hướng kỹ thuật/công nghệ, hay
định hướng năng khiếu (nghệ thuật, thể thao).
Khung cơ cấu giáo dục quốc dân do Bộ GD&ĐT xây dựng trình Chính phủ.
Phương án hoàn thiện cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân được đề xuất gồm có: Giáo
dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục bậc cao; giáo
dục thường xuyên - học tập suốt đời.
Giáo dục phổ thông cơ bản không thay đổi, gồm: Tiểu học 5 năm; THCS 4 năm; THPT
3 năm. Giáo dục tiểu học và THCS (9 năm) chỉ có một luồng là giáo dục cơ bản.
Bậc THPT có 3 luồng, gồm: định hướng chung (có tính hàn lâm/ khoa học như hiện
nay), định hướng kỹ thuật/ công nghệ, hay định hướng năng khiếu (nghệ thuật, thể
thao).
Giáo dục bậc cao gồm: đại học, thạc sĩ, tiến sĩ. Trong đó, đại học học từ 3-4
năm phân thành 3 luồng: Định hướng nghiên cứu; Định hướng ứng dụng; Định hướng
thực hành. Thạc sĩ từ 1 - 2 năm, phân thành 2 luồng: Định hướng nghiên cứu; Định
hướng ứng dụng…
Giáo dục nghề nghiệp gồm: Đào tạo sơ cấp 1 – 3; Trung cấp 3 năm (để đảm bảo khối
lượng kiến thức phổ thông tối thiểu tương đương THPT); Cao đẳng 2 - 3 năm.
Khung cơ cấu do 3 Hiệp hội phối hợp đề xuất.
Vậy, theo khung chương trình này có gì mới so với trước kia? Theo đó, giáo dục
phổ thông không có thay đổi gì về cấu trúc so với Luật Giáo dục 2005 và Luật sửa
đổi một số điều của Luật giáo dục 2009.
Cơ cấu mới đề nghị khẳng định rõ tính phân luồng trong giáo dục THPT thông qua
xác định các hướng chuyên sâu cho học sinh THPT là định hướng chung, định hướng
kỹ thuật/công nghệ, hay định hướng năng khiếu.
Học sinh muốn tham gia thị trường lao động sớm có thể theo học các chương trình
đào tạo trình độ sơ cấp và trung cấp của giáo dục nghề nghiệp.
Giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp không thay đổi về tên các trình độ và
phân tầng giáo dục đại học theo quy định của Luật giáo dục đại học nhưng có điều
chỉnh về thời gian đào tạo trình độ đại học (đề xuất 3-4 năm khác với quy định
tại khoản 2 Điều 38 Luật giáo dục: 4 - 6 năm) và trình độ tiến sĩ (đề xuất 3 - 4
năm khác với quy định tại khoản 4 Điều 38 Luật giáo dục: 2 - 4 năm).
Trao đổi với chúng tôi về khung hoàn thiện cơ cấu giáo dục quốc dân mà Bộ GD&ĐT
có tờ trình vừa qua, ông Lê Viết Khuyến –Nguyên Vụ phó Vụ Giáo dục Đại học (Bộ
GD&ĐT) cho rằng, khung hệ thống giáo dục Việt Nam mới do Bộ GD&ĐT đề nghị có khá
nhiều nét tương đồng với Hệ thống giáo dục Việt Nam do Hiệp hội các trường đại
học, cao đẳng Việt Nam, Hội khuyến học Việt Nam và Hiệp hội Vì giáo dục cho mọi
người kiến nghị trước đây.
Theo ông Khuyến, khung cơ cấu chỉ chủ yếu tập trung ở các mảng giáo dục cơ bản
(bao gồm giáo dục tiểu học và giáo dục trung học cơ sở) và mảng giáo dục đại
học. Riêng khu vực giáo dục giữa giáo dục đại học và giáo dục trung học cơ sở
còn nhiều bất hợp lý, lẫn lộn.
Sơ đồ không nêu rõ điều kiện đầu vào của các trình độ cũng như không chỉ ra căn
cứ để liên thông lên cao đẳng (liệu có giống Luật Giáo dục nghề nghiệp hay
không?).
TS. Khuyến băn khoăn, trung học kỹ thuật với cấu trúc có thể tới 80% nội dung về
văn hóa nên chỉ mang tính hướng nghiệp cho học sinh, do đó chỉ được xem như một
chuyên ban của Trung học phổ thông, không phải là một luồng khác với Trung học
phổ thông.