Tôi mừng là vì thấy mình may mắn hơn rất nhiều người trong ngành, được lãnh đạo chọn cử sang nước bạn học tập và cũng là để trải nghiệm văn hóa Hàn Quốc mà bấy lâu tôi đã từng mơ ước được có ngày đặt chân lên xứ sở Kim chi này. Ước mơ của tôi đã có từ thời học Đại học, khi đó làn sóng phim Hàn bắt đầu đến khán giả Việt với những cái tên phim rất đình đám như “Hoa cúc vàng”, “Anh em nhà bác sĩ” và sau này là những bộ phim nổi tiếng khắp Thế giới như "Ngôi nhà hạnh phúc", “Bản tình ca mùa đông”, "Nàng Dae Jang Geum"... Tôi tưởng tượng về một đất nước có điều kỳ diệu bên dòng Hangang (sông Hàn) thơ mộng, mà người ta vẫn thường hay nhắc tới nó bằng cụm từ “kỳ tích sông Hàn”. Ấy vậy mà cho đến cái tuổi gần 40 tôi mới thực sự có cơ hội được thực hiện ước mơ của mình. Tôi lo là vì đoàn chúng tôi phải bắt đầu chuyến đi vào giữa tháng 9, tháng mà hệ thống Tòa án Việt Nam phải tổng kết năm, rất nhiều việc cho một Thẩm phán như tôi, ngoài ra bản thân còn một số việc phải giải quyết trong thời gian này nhưng tôi đã cố gắng làm việc hết công suất để đến giờ cất cánh, mọi công việc đều đã được hoàn thành. Tạm xa Tổ quốc bắt đầu cuộc hành trình 3 tháng tham gia khóa học về “Luật Thương mại quốc tế” tại Hàn Quốc.

Đoàn chúng tôi gồm có 20 thành viên (14 nam, 6 nữ) do đồng chí Nguyễn Dương - Phó Chánh án Tòa án tỉnh Lâm Đồng làm trưởng đoàn, các thành viên trong đoàn hầu hết là lãnh đạo các Tòa án địa phương được chọn phân bổ từ các vùng miền của cả nước. Chúng tôi tập trung tại sân bay quốc tế Nội Bài, Hà Nội lúc 9 giờ và cất cánh khoảng 12 giờ (giờ Việt Nam).

Gần 5 giờ bay, chúng tôi đến sân bay quốc tế Incheon, trời nhá nhem tối, đại diện lãnh đạo và cán bộ Phòng hợp tác quốc tế, Viện nghiên cứu và đào tạo Tư pháp Hàn Quốc cùng cô phiên dịch đã chờ đón chúng tôi từ chiều. Từ sân bay chúng tôi đi qua Thủ đô Seoul về thành phố Goyang. Trời tối, rét, ai cũng mệt vì đi chặng đường dài nhưng cả đoàn ai cũng phấn khởi khi được ngắm nhìn đường phố chỉ có ô tô lao vun vút với tốc độ hàng trăm km/h, ánh đèn khắp nơi sáng rực. Cảm nhận đầu tiên của chúng tôi là thấy giao thông Hàn Quốc thật tuyệt vời. Về đến Viện chúng tôi được các cán bộ đưa đi ăn món mì trộn cơm ngon như món “mầm đá” của Việt Nam, sau đó về nhận phòng nghỉ tại Viện và nhận kế hoạch học tập, kết thúc chặng đường dài của ngày đầu tiên.

Những ngày tiếp theo, chúng tôi cuốn vào chương trình học theo kế hoạch, hàng tuần chúng tôi lên lớp học từ thứ hai đến thứ sáu, ngày 2 buổi, buổi sáng bắt đầu vào 9 giờ 30 phút và kết thúc lúc 11 giờ 30 phút, buổi chiều bắt đầu từ 14 giờ và kết thúc lúc 16 giờ. Các giảng viên là những Giáo sư, Thẩm phán, Công tố viên, Luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực giao dịch thương mại Quốc tế đã truyền đạt kiến thức và chia sẻ kinh nghiệm cùng chúng tôi.  

Viện nghiên cứu và đào tạo Tư pháp Hàn Quốc

Đối với chúng tôi, những ngày đầu tiên thật dài, xa gia đình phải thích nghi môi trường mới, nơi chúng tôi chưa từng đặt chân đến là điều khó khăn nhất đối với mỗi chúng tôi. Nhưng như hiểu được suy nghĩ đó, các anh chị Phòng hợp tác quốc tế của Viện luôn gần gũi, quan tâm động viên đến mỗi cá nhân chúng tôi, làm cho chúng tôi bớt dần khoảng cách và tự bao giờ đã coi họ gần gũi như những thành viên trong đoàn. Những tình cảm thân thiện của các anh chị, đặc biệt là Giáo sư Shin…, anh Hong…, anh Shim…, chị Lye “siêu tốc” và cả em phiên dịch Min…và em Kim… nữa đã làm cho mỗi chúng tôi thêm yên tâm học tập và ấm lòng hơn khi mùa đông giá lạnh về. Sau khóa học này, không biết đến khi nào mới có dịp được gặp lại nhau, nhưng tình cảm chân thành các bạn Hàn Quốc giành cho chúng tôi chắc chắn sẽ được lưu giữ mãi.

Nếu ai đó hỏi tôi, bạn thấy trong chương trình học, những bài giảng nào gây ấn tượng nhất. Tôi không cần phải suy nghĩ mà có thể trả lời ngay, Trong tất cả các bài giảng tôi đã được học, thì tất cả đều có ý nghĩa đối với chúng tôi, nhưng bài giảng ấn tượng thì có thể kể đến bài giảng về Vận tải đường biển của Thẩm phán Tòa án BuSan, bài giảng về luật hôn nhân và gia đình của giáo sư Kim…hay bài giảng của ngài Phó GĐ dự án KOICA về triển vọng hợp tác Việt Nam - Hàn Quốc… Điều mà chúng tôi thấy thoải mái nhất trong chương trình học là Viện đã đưa ra được kế hoạch học tập, tham quan, giao lưu và nghỉ ngơi cho đoàn hết sức hợp lý. Việc làm này đã tăng hiệu quả học tập cho chúng tôi rất nhiều.

Nếu ai hỏi tôi, ở Hàn Quốc bạn thích nhất điều gì? Tôi thấy mình thích nhất sự nỗ lực không ngừng nghỉ của con người Hàn Quốc, họ nỗ lực thể hiện ngay từ bước chân, lời nói và việc làm. Tất cả mọi người đều không thể phủ nhận một điều, sự phát triển kinh tế của Hàn Quốc sau chiến tranh chính là một điều khiến cả thế giới phải ngạc nhiên. Đứng dậy từ sau những năm tháng chiến tranh dài đằng đẵng, với chúng tôi những con người cũng được sinh ra trong chiến tranh, bị ảnh hưởng bởi chiến tranh ở Việt Nam đều thấu hiểu những khó khăn mất mát này, điều đáng khâm phục là người Hàn Quốc không những có thể hàn gắn lại vết thương này mà còn có thể xây dựng nên một nền kinh tế phát triển vượt bậc, sau 50 năm đã trở thành một “con hổ của châu Á”. Đất nước các bạn đã chọn xuất khẩu làm mũi nhọn, sau một thời gian, sản phẩm “Made in Korea” có mặt ở khắp mọi nơi trên thế giới từ hàng điện tử, viễn thông, máy móc, phương tiện giao thông cho đến thời trang, mỹ phẩm. Nhà cao tầng, chung cư, nhà cửa được xây dựng ngay trên tro tàn của chiến tranh.

Nếu hỏi tôi chú ý điều gì nhất, tôi thấy rằng nền giáo dục của Hàn Quốc gây chú ý cho tôi nhất, bởi giáo dục ở Hàn Quốc luôn được ưu tiên hàng đầu. Bằng chính quan niệm đó, người Hàn Quốc xây dựng một tượng đài vững chắc trong lòng rằng học tập là tiền đề, là nền tảng kiến thức quan trọng nhất của mỗi con người. Người ta học tập và đầu tư cho học tập bằng mọi giá, không chỉ là giáo dục kiến thức, mà còn là giáo dục suy nghĩ, ý thức. Sức cạnh tranh giữa mỗi người học sinh, sinh viên ở Hàn cũng cao hơn hẳn các nước khác. Với điều này, Hàn Quốc đã tạo nên một nhân tố vững chắc nhất cho sự phát triển của đất nước - người tài. Khi được may mắn học tập tại Viện nghiên cứu và đào tạo tư pháp chúng tôi được chứng kiến những thành quả to lớn trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, từ việc đầu tư cho cơ sở vật chất đến đầu tư cho con người đều đặt chất lượng lên hàng đầu và mang tính khoa học bền vững lâu dài. Chúng tôi cũng được đến thăm quan trường cao học luật thuộc Đại học quốc gia Seoul, thăm Viện đào tạo công chức Tòa án… nơi nào cũng được áp dụng những phương tiện, phương pháp giảng dạy tiên tiến nhất, tạo cho cán bộ, sinh viên có được môi trường học tập thuận lợi nhất. Và đó chính là những điều kiện để cho ra được những sản phẩm giáo dục tốt - những con người tài giỏi thực sự cho đất nước.

Một phòng học với thiết bị hiện đại của Viện NCĐT Tư Pháp Hàn Quốc.

Người ta vẫn thường nói sự phát triển của Hàn Quốc là “Kỳ tích sông Hàn” nhưng tôi không cho là như vậy, đây vốn không thể gọi là kỳ tích. Giống như trong một bộ phim Hàn Quốc tôi xem đã có một lời thoại rất hay đó là: “Kỳ tích là tên gọi khác của sự nỗ lực”. Thành công hôm nay của đất nước này là thành quả do sự nỗ lực của cả một bộ máy Nhà nước cho đến từng người dân tạo nên. Đó là sự nỗ lực mà mỗi chúng tôi đều cần phải học hỏi.

Bến du thuyền sông Hàn tại Seoul, Hàn Quốc

Ở Hàn Quốc, tôi còn thích cả sự tồn tại song song đáng ngạc nhiên của quá khứ và hiện tại. Một cung điện nằm bên trong những toà nhà chọc trời, một khu làng cổ bên nằm bên những con đường sầm uất. Một bộ Hanbok vẫn luôn là tiêu điểm được mọi người khen ngợi ở giữa những bộ âu phục hiện đại đắt tiền, hào nhoáng. Mặc kệ thức ăn nhanh, món ăn dân gian truyền thống vẫn luôn là lựa chọn hàng đầu của người dân nơi đây. Hàn Quốc tuy hoà nhập nhưng không hoà tan. Thậm chí, người Hàn còn mang làn sóng văn hoá của mình đến quảng bá các nước trên thế giới, khiến người ngoại quốc dần dần cũng bị thu hút vào nó, biến làn sóng Hallyu dần dần trở thành quyền lực mềm của mình.

Cung điện Changgyeong của Vua Sejong bên cạnh những tòa nhà hiện đại

Tôi cũng đã từng đặt câu hỏi cho chính mình đó là lý do tại sao chúng tôi được cử sang đây để học tập mà không phải là một nước khác có nền kinh tế phát triển hơn Hàn Quốc hoặc một nước nào đó gần Việt Nam hơn??? Nhưng sau khóa học tôi mới nhận ra rằng nền tư pháp của Hàn Quốc là nền Tư pháp tiên tiến nhất trong khu vực và có uy tín trên thế giới. Pháp luật của Hàn Quốc được hình thành và phát triển đầy đủ như ngày nay là sự kế thừa có chọn lọc những ưu việt của cả hai dòng Pháp luật trên thế giới (Luật Châu Âu lục địa và Luật Anh - Mỹ). Ở Hàn quốc với mỗi lĩnh vực đều có luật để điều chỉnh riêng, tiếp cận môi trường xã hội ở Hàn Quốc mới thấy thực sự là một đất nước Pháp trị. Việt Nam có thể học tập Hàn Quốc về phát triển hệ thống pháp luật và mô hình bộ máy các cơ quan tư pháp, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay Việt Nam đang đẩy mạnh công cuộc cải cách tư pháp lấy Tòa án làm trung tâm của cơ quan tư pháp mà trọng tâm là công tác xét xử. Vì vậy, việc chúng tôi được cử sang học tập tại Hàn Quốc là hoàn toàn có lý.

Đoàn Thẩm phán Tòa án Việt Nam thăm Tòa án Tối cao Hàn Quốc

Trong thời gian học tập, chúng tôi cũng được Viện đưa đi thăm quan nhiều nơi để trải nghiệm văn hóa Hàn Quốc. Những điểm đến ấn tượng nổi tiếng phải kể đến đó là Đảo Jeju, Công viên Everlad, Cung điện Changgyeong, Khu phi quân sự tiếp giáp với Bắc Triều Tiên…. Ngoài ra, tận dụng quỹ thời gian một số anh em trong đoàn đã tự tổ chức tự đi bằng tàu điện ngầm, xe Bus đến Đảo Nami, chợ Dongdaemun, Namdaemun, Trường đua ngựa, Khu phố nhà cổ..vv và thật may mắn cho chúng tôi nữa là nơi chúng tôi ở và học tập nằm ngay sát Công viên Hồ nơi có nhiều cảnh đẹp bên hồ nước trong xanh, rộng mênh mông để mỗi chiều thả bộ hít thở không khí trong lành với không gian thật yên tĩnh.

Chúng tôi có thời gian 3 tháng học tập, nhưng vì vào dịp cuối năm nên được may mắn tận hưởng mùa Thu - mùa đẹp nhất của Hàn Quốc. Cảnh sắc mùa Thu ở đây đặc biệt và lạ lẫm đối với cả 20 thành viên trong đoàn, mọi người đều thích thú vì là lần đầu tiên trong đời được sống trong khung cảnh tuyệt vời như vậy. Mùa Thu nhìn bầu trời như cao hơn, xanh hơn, trong vắt. Từ đỉnh Nam San đến những Cung điện cổ kính, từ những Công viên và trên khắp mọi ngả đường đâu đâu cũng đều được phủ một màu vàng tươi pha lẫn sắc đỏ của lá cây, người ta dễ dàng bắt gặp các tay ảnh chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư say sưa, mê mẩn, cố công ghi lại từng khoảnh khắc tuyệt đẹp này. Đây đó những đôi nam nữ sóng bước bên nhau, vài bậc cao niên thong thả bước đi trong không gian tĩnh lặng.

Cảnh mùa Thu tại Trường Đại học quốc gia Seoul (tháng 11/ 2014)

Những điểm tham quan du lịch mà chúng tôi được đến, nơi gây ấn tượng nhất phải kể đến Đảo Jeju. Một hòn đảo nằm ở cực Nam của Hàn Quốc (gần giống với Đảo Phú Quốc ở Việt Nam). Ở đảo này nước biển xanh biếc, những con đường vắng lặng nhưng lộng gió. Chợt nhớ lời cô hướng dẫn viên (tên Tình Yêu) là một người dân bản địa từng giới thiệu: “ Đảo Jeju còn có tên gọi khác là đảo Samdado (nghĩa là đảo “ba thứ nhiều”) một là nhiều đá (đá ở đây toàn là nham thạch do Núi lửa tạo thành, bởi cả đảo này trước đây là do một quần thể núi lửa tạo nên giữa biển khơi), có nhiều thứ hai là nhiều gió, gió lồng lộng suốt ngày đêm và có nhiều thứ ba là đảo này nhiều phụ nữ!”. Đá và gió thì dễ hiểu rồi, bởi chỉ cần đưa mắt nhìn xung quanh, ai đến lần đầu chắc cũng đều reo lên khi bắt gặp những ngôi nhà bằng đá nhỏ nhắn, vững chãi. Đá và gió có ở khắp nơi. Còn…phụ nữ? Nhiều người cũng đoán già đoán non, để rồi được biết rằng câu trả lời sao mà dung dị, rằng: Ngày xưa, đa phần đàn ông Jeju đều đi biển dài ngày, vì thế mọi công việc khó khăn trên đảo đều do bàn tay những phụ nữ đảm nhiệm, chúng ta thấy lạ là những phụ nữ ở đây tuổi đã ngoài 60 nhưng vẫn khỏe mạnh và là những thợ lặn cừ khôi để mò bắt hải sản ngay sát bờ biển, điều đặc biệt là mặc dù đây là công việc nguy hiểm vất vả nhưng chỉ có phụ nữ ở đây làm. Điều đặc biệt nữa là trên đảo không có người ăn xin, hành khất, không có trộm cắp và tất cả các ngôi nhà trên đảo đều không có cánh cổng, nhiều người còn nói đảo còn có “ba không”.

Thăm quan núi lửa Seongsan, đảo Jeju

 Chùa Bulguk (Phật Quốc)

Chúng tôi ấn tượng thêm lần nữa khi nghe kể về những chính sách của Chính phủ Hàn Quốc nhằm biến hòn đảo này thành thiên đường du lịch. Nhiều năm qua, Chính phủ Hàn Quốc không ngừng khuyến khích các tập đoàn lớn trong nước và nước ngoài đầu tư phát triển kinh tế tại đây, các phim truyền hình cũng được khuyến khích chọn cảnh quay trên đảo. Phim "Nàng Dae Jang Geum" – bộ phim dài tập của truyền hình Hàn Quốc đã từng lấy đi biết bao nước mắt của khán giả Việt Nam, toàn bộ cảnh quay của bộ phim được thực hiện trên hòn đảo này.

Nhà của "Nàng Dae Jang Geum" trong Làng văn hóa, Đảo Jeju

Một góc Công viên Hồ

Bên cạnh nơi chúng tôi học là các siêu thị lớn như Lote, NewCor, Emark, HomPlus... với nhiều mặt hàng đa dạng và những đợt giảm giá hấp dẫn. Nhưng nếu muốn mua rẻ các bạn nên đến chợ Namdeamun là khu chợ trời nổi tiếng nhất Hàn Quốc, chỉ cách ga tàu điện trung tâm thủ đô Seoul khoảng 20 phút đi bộ, ở đây không thiếu loại hàng hóa gì: mỹ phẩm, nhân sâm, linh chi, quần áo, nữ trang, đồng hồ và đồ lưu niệm là những thứ chúng tôi quan tâm nhất. Không cần phải biết tiếng Hàn ở đây có nhiều quầy hàng có người Việt Nam, hoặc nếu muốn hỏi giá chỉ cần nói “ủa mai yểu”.

Mua sắm tại chợ Namdaemun, Seoul

Và không thể quên được những kỷ niệm tại Busan, khi mà chương trình học đã kết thúc, chúng tôi được đến thăm quan thành phố cảng nổi tiếng nhất Hàn Quốc. Mặc dù thời tiết lạnh buốt, tuyết rơi phủ trắng xóa trên dọc đường tàu cao tốc từ Bắc vào Nam nhưng ai cũng hồ hởi, vui với chuyến đi chơi sau cùng của đợt học, ai cũng tranh thủ từng khoảnh khắc để có những bức hình đẹp làm kỷ niệm cho riêng mình. Vì thời gian không có nhiều nên điểm đến trung tâm nhất là Công viên Yongdusan nơi có Tháp Busan (gần giống với tháp Namsan tại Seoul) với chiều cao hơn 200m lên đến đài quan sát, tại đây có thể ngắm được toàn cảnh tuyệt đẹp của thành phố Busan. Thành phố Gyeongju là nơi đến sau cùng, nơi đây chúng tôi được thăm quan ngôi Chùa Bulguk (Phật Quốc), trong lịch sử thành phố này đã từng là cố đô thuộc triều đại Sinla kéo dài hàng ngàn năm, được mệnh danh là thành phố "bảo tàng không có mái" hoặc là "bảo tàng mở" với nhiều di tích lịch sử, danh thắng được Unesco công nhận là di sản thế giới.

Tháp Busan

Những người Hàn Quốc mà tôi (nhìn -> có dịp giao tiếp và quan sát) thấy họ thật sự là những người văn minh và rất có ý thức. Văn hóa xếp hàng của người Hàn Quốc được thể hiện ở mọi nơi, từ điểm xe bus, cầu thang cuốn, tàu điện ngầm hay nhà vệ sinh. Thật sự tôi rất ấn tượng về ý thức của họ, cầu thang cuốn ở lối vào và lối ra của tàu điện ngầm, vì nó nhỏ và chỉ đủ hai người đứng trên một bậc, nên mọi người sẽ lần lượt xếp hàng và đứng hết về phía bên phải, còn phía bên trái sẽ dành cho những người nào bận rộn, có việc gấp để họ di chuyển nhanh để đi ra. Ở nhà vệ sinh cũng vậy, dù có vội đến đâu thì bạn cũng phải xếp hàng, không những vậy, mọi người đều có ý thức giữ gìn rất sạch sẽ như nhà vệ sinh của gia đình vậy. Hay trong một quán cà phê, mọi người sẽ gọi món và tự đi lấy đồ uống cho mình, sau đó tự dọn đồ rồi trả ly chén lại khu dọn dẹp.

Văn hóa xếp hàng tại điểm chờ xe Bus

Hàn Quốc có một nền văn hoá đồ sộ nhưng nó thật sự trở thành gia tài là bởi sự duy trì từ đời này qua đời khác và truyền bá nền văn hoá đó ra bên ngoài. Mỗi học sinh Hàn Quốc đều được dạy rất kỹ về văn hoá truyền thống. Hơn thế nữa, gia đình đối với người Hàn rất quan trọng. Lễ phép, kính bề trên đặc biệt được xem trọng ở đất nước này. Đến cách cúi chào cũng phải học cho đúng, ngôn ngữ nói cũng phải dùng cho chuẩn và dùng riêng cho bề trên, người được tôn kính. Từ trước đến nay, thật sự không còn nhiều nơi có thể lưu giữ được những điều này.

Tôi nhớ tàu điện ngầm, một trong những phương tiện giao thông hữu hiệu nhất tại Seoul. Tất cả các phương tiện giao thông công cộng thậm chí một số dịch vụ công cộng như vào cổng trường đua ngựa ở Seoul đều được thanh toán qua một loại thẻ chung. Chỉ 10.000 Won ta có thể mua được một chiếc thẻ trong đó có 7.500 Won để đi tàu điện ngầm “mệt nghỉ”, giá rất rẻ và không bao giờ tắc đường. Hệ thống tàu điện ngầm ở Seoul được đánh giá là hệ thống tàu điện ngầm hiện đại tiên tiến nhất trên thế giới với tốc độ trung bình khoảng 50 – 60 km/h, đây là phương tiện giao thông công cộng chủ yếu và phổ biến nhất ở Seoul và các thành phố lân cận, cứ khoảng 5 phút có một chuyến, với trên 10 tuyến tàu điện đan xen nối các điểm trung tâm với nhau, mỗi ngày hệ thống này vận chuyển khoảng hai triệu lượt hành khách. Ngoài hệ thống tàu điện này Hàn Quốc còn có hệ thống tàu điện cao tốc Bắc – Nam với vận tốc tối đa 300km/h. Nếu bạn đi từ ga trung tâm Seoul đến BuSan khoảng cách trên 420 km chỉ mất khoảng gần 3 tiếng đồng hồ, còn nhanh hơn cả thời gian làm thủ tục và đi đường hàng không.

Tàu điện ngầm tại một ga nổi – Phương tiện GT công cộng phổ biến

Nhưng vào giờ cao điểm hoặc trên tuyến tàu điện đi đến nơi có sự kiện quan trọng thì lượng khách rất đông. Dù đông nhưng không có cảnh chen lấn xô đẩy, văn hóa nhường chỗ ngồi cũng rất có ý nghĩa và được tất cả mọi người thực hiện, như một nghĩa cử cao đẹp trong xã hội Hàn Quốc. Tất cả các ga tàu đều có các dịch vụ giành cho người khuyết tật, từ thang máy, nhà vệ sinh đến cả trong từng toa tàu cũng có ghế giành riêng cho những người yếu thế trong xã hội.

Tàu điện ngầm đi Đảo Nammi ngắm cảnh “Bản tình ca mùa đông”

Nói đến ẩm thực Hàn Quốc, điều đầu tiên tôi nhớ đến những món ăn cay đậm đà... Tôi đã từng rất khó khăn để ăn hết một bát canh tương đậu, hay món mỳ đậu kongguksu, nhưng giờ tôi lại thèm được một lần ăn thoải mái đúng vị những thứ đó. Ẩm thực Hàn Quốc là một trong những ẩm thực tuyệt vời mà tôi từng thử, nó có một “gu” riêng mà không thể nào lẫn được. Còn món ăn mà tôi thích nhất phải là thịt lợn nướng và bia gà, giữa mùa đông giá buốt mà ngồi với nhau để thưởng thức những món này thì thực sự là rất tuyệt. Tôi thích chân giò lợn quay nổi tiếng ở Namdeamun, một cái to đùng cả 4 người ăn béo ngậy chỉ có 30.000 Won. Rượu Sochu được mệnh danh là voska Hàn Quốc, uống có vị ngọt, êm dịu nhưng cũng rất dễ làm cho chúng ta say khi có các bạn Hàn Quốc tham dự cùng, phong cách uống rượu cũng rất riêng đậm nét văn hóa Hàn Quốc, tôi ấn tượng nhất khi cộc chén, các bạn Hàn Quốc thì nói tiếng Việt là “trăm phần trăm”, còn chúng tôi những người Việt Nam lại cùng hô “Uy hai yo” tức là chúc sức khỏe và phải khoác tay nhau cùng uống thì mới thể hiện được tình cảm dành cho nhau. Tôi thích cả những thứ đơn giản như mỳ tôm, những bữa ăn ngày nghỉ và buổi tối tự nấu để ăn theo sở thích.

Uống rượu theo phong cách Hàn Quốc

Và bây giờ, khi những cảm xúc trào dâng khiến tôi viết ra những kỷ niệm này cũng là lúc thời gian được tính bằng ngày, chúng tôi chẩn bị hoàn thành khóa học và chia tay với Hàn Quốc thân yêu. Nhớ lắm, những kỷ niệm đẹp khó có thể viết hết thành lời, nhớ lắm những tấm hình sẽ mãi để sau này  hồi tưởng lại và nhớ lắm sự ân cần quan tâm như ruột thịt của các bạn Hàn Quốc, như văng vẳng bên tai giọng cô phiên dịch đi suốt những chặng đường “các cô chú…đi vệ sinh…”. Để thể hiện tình cảm của tôi cũng như của 20 thành viên trong đoàn Thẩm phán trung hạn năm 2014, tôi xin được nói lên những cảm nghĩ của mình qua 3 tháng học tập và trải nghiệm văn hóa tại đất nước Hàn Quốc để khi trở về Việt Nam tôi và những thành viên trong đoàn sẽ mãi coi đây là những kỷ niệm đẹp trong cuộc đời mình và những suy nghĩ, những tấm hình lưu niệm này sẽ là món quà nhỏ tôi muốn dành tặng cho các bạn Hàn Quốc - những người đã hết lòng quan tâm giúp đỡ động viên chúng tôi hoàn thành chương trình học tập này.

Xin được nói lời chia tay và gửi lời chúc tốt đẹp nhất tới các bạn - những người ở lại. Chúc cho tình hữu nghị của Tòa án hai nước Hàn – Việt luôn phát triển! Chúc cho đất nước các bạn sớm được thống nhất hai miền, để tấm bia đá kia được khắc trọn vẹn một biểu tượng chung thống nhất cho Tòa án hai miền Nam – Bắc.

Tấm bia đá trước cửa chính của Tòa án Tối cao Đại Hàn Dân Quốc

Để chờ khắc biểu tượng của ngành khi hai miền thống nhất